Obecnie oprócz leczenia surowicą antytoksyczną stosuje się antybiotyki: penicylinę, streptomycynę, aureomycynę i inne. Penicylina wpływa hamująco na rozplem maczugowców, a przez to pośrednio zmniejsza toksemię, zwalcza dodatkowe zakażenie, głównie strepto- kokami, i w pewnym stopniu wpływa neutralizująco na toksynę (Handzel). Według Wszelakiego bezwzględnym wskazaniem do stosowania penicyliny obok surowicy jest dławiec pierwotny, postać zstępująca błonicy gardła oraz postacie błonicy ze współistniejącym zakażeniem paciorkowcami. Dawka dobowa u dzieci waha się od 3-0-0 -0-0-0 do 5-0-0 -0-0-0 jednostek zwykle stosujemy penicy-linę w ciągu 4—5 dni.

Rozpoznanie jest łatwe, jeśli obraz kliniczny zbliżony jest do typowego, a zwłaszcza jeśli występuje porfirynuria. Trudności rozpoznawcze są niekiedy duże w przypadkach nietypowych i tym większe, im młodsze jest dziecko. Metody laboratoryjne, polegające na oznaczaniu poziomu kwasu nikotynowego we krwi i w moczu, są niezbyt pewne. W przypadkach wątpliwych skazani jesteśmy tylko na rozpoznanie ex juvantibus.

Objawy. Przebieg schorzenia zależnie od cech osobniczych bywa różny. W ostrej dyspepsji objawy zaburzeń ogólnych nie są tak wyraźne jak w zatruciu. Na plan pierwszy występują objawy ze strony przewodu pokarmowego. Wypróżnienia są luźne, często wodniste, żółte lub zielone, z domieszką białych grudek (mydeł ziem alkalicznych), śluzu, nieraz i żyłek krwi. Często poprzedzają je wymioty. Objawom tym towarzyszą zaburzenia ogólne: brak łaknienia, niepokój, stany podgorączkowe, spadek wagi, skóra ma zabarwienie bladoszare, zmniejszoną elastyczność. W etiologii tego schorzenia główne znaczenie ma czynnik infekcyjny, którym są wyżej wymienione zarazki. Przeprowadzenie badania bakteriologicznego jest ważne nie tylko dla stwierdzenia, z jakiego rodzaju zarazkiem mamy do czynienia. Wobec możliwości skutecznego i szybkiego leczenia antybiotykami określenie rodzaju zarazka oraz ustalenie jego oporności na antybiotyki umożliwiają nam wybór.

Kwas nikotynowy spełnia ważną rolę w przemianie węglowodanowej (obniża poziom cukru i kwasu pirogronowego we krwi) i w prawidłowej czynności krwiotwórczej, wzmaga wydzielanie soku żołądkowego i ruchy robaczkowe oraz posiada właściwości rozszerzania tętnic obwodowych, co wykorzystuje się między innymi w leczeniu wieńcowej niedomogi krążenia. Niejasny jest udział kwasu nikotynowego w zaburzeniach przemiany porfirynowej, które bardzo często towarzyszą pelagrze. Przypuszczalnie polega to na zaburzeniu prawidłowej czynności wątroby.

Patogeneza. Mimo różnicy etiologii objawy tężyczki są te same. Najczęstszą przyczyną tężyczki w wieku dziecięcym jest krzywica, przy czym występowanie jej jest niezależne od stopnia nasilenia zmian krzywiczych. Często bezpośrednim momentem wywołującym jest banalna infekcja górnych dróg oddechowych. Dzieci otyłe i chłopcy są prawdopodobnie bardziej skłonni do zapadania na nią. Tężyczlca występuje najczęściej w wieku od 3 miesięcy do 2 lat, ze znaczniejszym nasileniem w miesiącach od lutego do maja (tzw. wiosna biologiczna, wynikająca przypuszczalnie ze wzmożonej w tym okresie czynności gruczołów wewnętrznego wydzielania).

Mamy do czynienia ze Stanem, który nazywamy za- RyCi 45 Toxicosis. Poziomy treści w przewo- paścią protoplazmatyczną ko- dzie pokarmowym. Stan porażenny jelit, mórki. A więc stan niedotlenienia komórki jest przypuszczalnie w zasadniczym stopniu odpowiedzialny za stan zatrucia (toxicosis).

Każdy żywy ustrój przyswaja z zewnątrz pewne materiały energetyczne, które przetwarza, a następnie wydala. W ten sposób ustrój przyjmuje substancje, które są konieczne jako tworzywo materii żywej, jako części zastępcze. Zużyty dla procesów życiowych materiał oraz wyzwolona przez niego energia, niezbędna dla podtrzymania procesów życiowych, a właściwie związanych z tym procesów biochemicznych (przyswajanie — asymilacja i rozpad — dyssymilacja) w ustroju żywym, wraz z towarzyszącymi innymi procesami biochemicznymi stanowią prze-mianę materii. W wieku dziecięcym i młodzieżowym przeważają procesy przyswajania, a w wieku starczym procesy rozpadu. Do materiałów przyswajalnych (asymilowanych) z zewnątrz należą: powietrze, woda i codzienne pożywienie, które składają się na rozwój ustroju oraz utrzymanie w prawidłowym stanie wszelkich tkanek i narządów ustrojowych. Wynikiem rozpadu (dyssymilacji) są substancje, które ustrój na skuteik przemian biochemicznych wydala (dwutlenek węgla, nadmiar wody, moczu, kał, pot i in.). Do podtrzymania funkcji życiowych człowieka zostaje zużyta energia powstająca podczas procesów utleniania, które w dalszym ciągu jest źródłem energii cieplnej mechanicznej i elektrycznej. Tak więc główna energia ustrojowa powstaje z przemian biochemicznych, dla których niezbędnym warunkiem jest obecność tlenu.